"Bugünün temelleri Anadolu'da atıldı"

İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Tarih Öncesi Arkeolojisi (Prehistorya) Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul, Anadolu'da yaşanan neolitik çağın bugünün temellerini attığını söyledi.

Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa Uludağ Üniversitesi Felsefe Bölümü ve Bursa Felsefe Kulübü tarafından 13 yıldır devam eden Açık Kapı Toplantıları-Felsefe Söyleşilerinin 2021-2022 dönemi, İstanbul Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Tarih Öncesi Arkeolojisi (Prehistorya) Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Necmi Karul'un, "Yeni Keşiflerle Şanlıurfa Neolitik Çağ Araştırmaları" konulu sunumuyla başladı.

Felsefe Söyleşileri'nin ilk etkinliği Bursa Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şahin moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Çevrim içi gerçekleştirilen etkinlikte, Göbeklitepe ve Karahantepe Kazı Başkanlığını da yürüten Prof. Dr. Karul, neolitik çağda yaşananların devrim niteliğinde olduğunu söyledi. Prof. Dr. Karul, "Ondan önce 3.5 milyon yıl insanlar, avcı toplayıcı olarak yaşamıştır" diyerek şöyle devam etti:

"Tahılların, bugün 2 milyon metrekare alana ekildikleri düşünülünce, tarımın başladığı neolitik çağın önemi ortaya çıkıyor. Hayvanların evcilleştirilmesi de bu çağa denk geliyor. Bugün 1.5 milyar sığır tüketildiği belirtilince önemi anlaşılıyor. Neolitik çağ yeni teknolojilerin ortaya çıkmasına da neden oluyor. Neolitik çağ, aynı zamanda büyük yerleşim yerlerinin kurulmasına neden oluyor. Avcı toplayıcı toplulukta böyle bir ihtiyaç yok. Bir arada yaşamak da yeni ihtiyaçlar ortaya çıkarıyor. Ev kavramı, mülkiyet, iş bölümü, toplumsal örgütlenme kavramını ortaya koyuyor. İnanç kavramı da anıtsal nitelikler gösteriyor. Mimarideki önemli keşifler de bu döneme denk geliyor. Yuvarlak konutlar yerine köşeli mimariyi buluyorlar. Anadolu'nun neolitik çağı bugünün temellerini atıyor. Başka yerlerdeki neolitik yerleşimler bu gelişimi gösteremiyor."

Tarım ve hayvanların evcilleştirilmesinin yerleşik hayatın bir nedeni değil sonucu olduğunu da ifade eden Karul, yerleşik hayata geçişte bölgedeki bolluğun neden olduğunu söyledi.

Türkiye'de ve dünyada Göbeklitepe'nin ünlü olduğunu belirten Prof. Dr. Karul, "Tek bir Göbeklitepe yok. Burası özel bir yer. O nedenle biz buraya "Taş Tepeler Büyük Dönüşümün Coğrafyası" dedik Buranın ne kadar önemli olduğunu da daha iyi anlatmalıyız" diye konuştu.

Bursa Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi içinde kalan Aktopraklık Kazısının başkanlığını da yapmış olan Prof. Dr. Karul, "Aktopraklık dünyadaki en iyi örneklerden biridir" dedi.  Karul'a, sunumunun ardından katılımcılardan da çok sayıda soru geldi.