İhracatta düşüş beklentisi hâkim
Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa ekonomisinin nabzını tutmak adına üyeleri nezdinde Ekim 2023'te gerçekleştirdiği, BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi'nin sonuçlarını açıkladı.
Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir'in katkılarıyla gerçekleştirilen çalışmada, ankete katılan firmalar, bir önceki çeyreğe göre performanslarının ortalama olarak iyileştiğini belirttiler.
Bununla birlikte firmalar, söz konusu iyileşme eğiliminin, gelecek 6 aylık süre içinde zayıflayabileceği beklentisine sahipler.
Bir önceki çeyreğe göre iyileşme performansı, son 3 aylık üretim hacmindeki değişme ile de teyit edilirken, söz konusu değişim, önümüzdeki 3 aylık dönem için yatay bir görünüm sergiliyor.
Ankete katılan firmalar, önümüzdeki 3 ayda, mevcut istihdam görünümünü koruma eğilimindeyken, gelecek 6 ay için ücret maliyetlerinde artış beklentisi taşıyor.
YATIRIMLARDA AZALIŞ EĞİLİMİ SÜRÜYOR...
Öte yandan firmaların, gelecek 12 ayda, geçmiş 12 aya kıyasla, makine-teçhizat yatırımlarının bir önceki çeyreğe göre, ortalama olarak azalış eğilimi gösterdiği, aynı dönem için eğilimin imalat sanayinde daha güçlü olmak üzere bina-tesis yatırım harcamaları için de geçerli olduğu tespit edilmiştir.
İhracat yapan firmaların, son 3 aylık siparişleri bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak zayıflama yönünde değişim gösterirken, eğilimin gelecek 3 ay için de sürmesinin beklendiği gözlenmektedir.
Ankete katılan firmalar ciddi bir faiz riski altında olmasa da ortalama olarak faiz riski bir önceki çeyreğe göre imalat sanayi için sınırlı bir yükseliş göstermiştir. Ankete katılan firmaların kur riski, ortalama olarak bir önceki çeyreğe göre azalış yönünde değişmiştir.
Firmaların finansman ihtiyacının arttığı görülse de eğilimin bir önceki çeyreğe göre önemli bir değişim göstermediği anlaşılmaktadır. Nitekim gelecek üç aylık dönemde TL cinsi kredi faiz oranına ilişkin beklenti yukarı yönlü olsa da bir önceki çeyreğe göre değişim ortalama olarak azalış yönündedir.
FİYAT ARTIŞI AZALARAK SÜRECEK...
Firmaların karlılık düzeylerinde bir önceki çeyreğe nazaran ortalama olarak artış yönünde bir değişim söz konusudur. Döviz kurundaki değişimlerin satış fiyatlarını etkileme hızının, 0-3 ay arasındaki eğilimini güçlü şekilde koruduğu görülürken söz konusu eğilim bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak imalat sanayi firmalarında daha güçlüdür.
Ankete katılan firmaların önceki 3 aya kıyasla ortalama birim maliyetleri yatay görünümünü sürdürürken maliyetler imalat sanayi firmalarında ortalama olarak artış yönünde değişim göstermiştir. Firmalar gelecek 3 ayda da ortalama birim maliyetlerinin bir önceki çeyreğe göre artış yönünde değişmesini beklemektedir.
Gerek tüm firmalar gerekse imalat sanayi firmaları için gelecek 3 aya ilişkin satış fiyatlarının bir önceki çeyreğe göre değişimi, ortalama olarak azalış yönündedir.
Yanı sıra, firmaların yıl sonu yıllık üretici fiyatları enflasyonu beklentisi yüksekliğini korurken söz konusu beklentideki değişim bir önceki çeyreğe göre ortalama olarak yatay bir görünüm sunmaktadır.
"FİNANSA ULAŞIMDA ENGELLER OLMAZSA..."
Anket sonuçlarını değerlendiren BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, "seçim sonrası ekonomi yönetiminin ve anlayışının değişmesinin iş dünyasında olumlu karşılandığını ifade ederek, "Ancak, dünyadaki ekonomik ve siyasi sorunlar ile bizden kaynaklanan sorunların çözümü, sandığımızdan daha zor olacak gibi görünüyor" dedi. Küçükkayalar, artırılan faizin kur baskısını ortadan kaldırmaya yetmediğini ancak yine de niyeti göstermesi açısından önemli olduğunu da kaydederek, şunları dile getirdi:
"Ankette ihracata yönelik olumsuz beklenti bizi rahatsız etti. Bursa ve Türkiye ihracat ile gelişebilir. Artan faizlerin üretim ve ihracatı olumsuz etkilememesi için uygulanmaya çalışılan çözümlerin hızlandırmasını bekliyoruz. Bursa iş dünyası olarak finansa ulaşımda önümüzde engeller olmazsa yolumuzun açık olduğunu biliyoruz."
Küçükkayalar ankete yanıt veren BUSİAD üyesi firmalara da teşekkür etti.