İsrafın ne kadar farkındayız?

29 Eylül Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü nedeniyle BUSİAD Evi'nde düzenlenen panelde gıda israfının tüm boyutları konuşuldu. İsrafın farkında olunmadığı ve israfın azaltılması ile elde edilecek kazanımın boyutu da konuşmacılar tarafından dile getirildi.

Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği ile Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şubesi'nin birlikte düzenlediği, "Gıda İsrafının Ne Kadar Farkındayız" konulu panel BUSİAD Evi'nde gerçekleştirildi.

Panelin açılışında konuşan BUSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Yasemin Uyar Duman, giderek azalan kaynakların ve küresel ısınmanın yeni bir ekonomik anlayışa geçişi hızlandıracağını söyledi. Bu Yeni durumu öngören BUSİAD'ın Son 4-5 yıldır, dijital dönüşüm ve yeşil ekonomiye ağırlık verdiğini de dile getiren Duman, şunları söyledi:

"BUSİAD, artık tüketim ekonomisinin değil, döngüsel ekonominin inşa edildiğinin farkında. Yakın gelecekte dünyamızın gittiği olumsuz yolu değiştirmek için bir yandan üretime ilişkin paradigmamızı değiştirirken, diğer yandan tüketim için de aynı şeyi yapmamız gerektiğinin farkındayız. Döngüsel üretim ve ihtiyacın kadar tüket bunların en bilinenleri. Gıda israfını da bundan ayrı düşünmek mümkün değil.

Toplam israfın yüzde 61'i evsel, yüzde 26'sı hizmet sektöründe ve yüzde 13'ü de perakende yaşanıyor. Biz iş insanları olarak perakende ve hizmet sektöründe israfın önüne geçmek için özel bir çaba göstermemiz gerektiğinin farkındayız. Ancak tüketici tercihlerinin değişmesini sağlamak hepimizin görevi. Değişmek, dönüşmek bizi insan yapan erdemlerden. Özgürlüklerin salt istediğini yapmak olmadığının, özgürlüklerin ancak sorumluluklarla birlikte var olabileceğini anladığımız an dünyamızı da, dünyamızın kaynaklarını da kurtarırız."

Duman'ın açılış konuşmasının ardından moderatörlüğünü Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şube Başkanı ve BUSİAD Gıda ve Tarım Uzmanlık Grubu Başkanı Serkan Durmuş'un yaptığı panele geçildi. Panelde ilk sözü alan Bursa İl Tarım ve Orman Müdürü Hamit Aygül, israfın iki yönü olduğunu belirterek, "Sofraya gelen gıda kaybı ve sofra aşamasında yapılan israf var. Sebze ve meyvelerin 1/3'ünün sofraya gelmeden kaybolduğu çeşitli araştırmalarda dile getiriliyor. Yüzde 13 perakende, yüzde 26 gıda hizmetlerinde yüzde 61 de evlerde israf gerçekleşiyor. Bu durumda ailelerde ve sektörlerde ciddi bilinç oluşturmamızın şart olduğu ortada" dedi.

İl Müdürlüğü olarak israfı önlemek için çalışmalar yaptıklarını da kaydeden Aygül, Bursa halinde yazın 816 bin, kışın da 349 bin ton sebze meyve girişi olduğunu ve yazın günlük ortalama 10-12 ton, kışın da 8 ton kayıp olduğunu dile getirdi. Aygül, Bakanlık olarak Gıdanı Koru-Sofrana Sahip Çık adıyla 2020 yılında başlattıkları bir ulusal kampanya olduğunu da dile getirdi. Aygül, israfı önlemek için çeşitli kılavuzlar hazırladıklarını ve ağaç yaşken eğilir anlayışıyla okullarda eğitimler düzenlediklerini de anlattı.

BESAŞ Genel Müdürü Hakkı Gülşen ise, israf denilince herkesin aklına ekmeğin geldiğini kaydederek, "Ekmek kültürümüzde bir sembol. Ama buna rağmen büyük bir israf söz konusu" dedi.

BESAŞ'ta israfın 500 satış noktasında iade sisteminin kaldırılmasıyla sağlandığını dile getiren Gülşen, "Fırınlarda ise rekabet koşullarından dolayı bunu yapamıyor ve talebin üzerinde satış yapabiliyorlar ve geri toplamak zorunda kalıyorlar" diye konuştu. Gülşen, pandemi öncesi öğrencileri BESAŞ'ta gezdirdiklerini, bu gezilere tekrar başlamayı planladıklarını da kaydereek, "Bu çalışmanın israfla alakalı bilinci sağladığına inanıyoruz" diye konuştu.

Uludağ Üniversitesi Tarım Ekonomisi Bölümü Öğretim Görevlisi Prof.Dr. Şule Turhan da, "Dünya kaynaklarının yüzde 86'sını, nüfusun yüzde 21'i kullanıyor. Böyle devam ederse açlıkla karşılaşırız ve israf olur. Bu böyle devam edemez" dedi.

Prof. Dr. Turhan, gıda kayıp ve atıkları hakkında detaylı bilgiler vererek, asıl amacın atık ve kayıp oluşumunu engellemek olduğunu da dile getirdi. Prof. Dr. Turhan, gıdaların 1/3'ün israf edildiğini ve 23 milyon kamyon doldurduğunu ifade ederek, "Bu da Dünya'nın etrafının 7 kez dolaşılması anlamına geliyor" diye konuştu. Gıda israfının azaltılması ile elde edilecek kazancı çarpıcı bir rakamla da dile getiren Turhan, "İsraf milli gelirimizin yüzde 15'ine denk geliyor" dedi.

Soruları da yanıtlayan konuşmacılara panelin sonunda, BUSİAD tarafından, Çağdaş Eğitim Kooperatifi Kır Çiçekleri Okusun Diye kampanyasına adlarına yapılan bağış sertifikası ve Gıda Mühendisleri Odası Bursa Şubesi tarafından da birer plaket takdim edildi.