OTEKON 2010 / 5. Otomotiv Teknolojileri Kongresi

Bursa ve Türkiye ekonomisine büyük katma değer sağlayan üyeleri ile sivil ekonomik toplumun güç birliğinin ifadesi olan Bursa Sanayicileri ve İşadamları Derneği – BUSİAD Yönetim Kurulu adına, Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Oya Coşkunöz Yöney’in, 7-8 Haziran  2010 tarihlerinde Uludağ Üniversitesi tarafından düzenlenen OTEKON 2010 / 5. Otomotiv Teknolojileri Kongresi açış konuşması aşağıdadır;

Otomotiv sektörünün Türkiye için önemini hepimiz biliyoruz. Son yıllarda Türkiye İhracatının lider sektörüdür ve dış ticaret fazlası yaratarak ekonomimiz için daha da  önemli duruma gelmiştir. Üretim faaliyetlerinin azaldığı ülkelerin nasıl sıkıntıya düştüklerini Yunanistan, İspanya ve Portekiz örneklerinde görüyoruz, bu nedenle ülkemizde otomotiv sanayisinin kalıcılığını ve gelişimini sağlamak ve bunun için bir sanayi stratejisi oluşturmak çok önemli bir  adımdır. Bu konu bundan önceki yıllarda yayınlanan Busiad, Taysad, OSD gibi sektör kuruluşlarının raporlarında sürekli vurgulanmıştır. Nitekim Sanayi ve Ticaret Bakanlığı ve sektör temsilcilikleri ile birlikte   hazırlanan 'Türkiye Otomotiv Sanayi Strateji Belgesi' tasarı onay sürecine girmiştir.

Strateji Belgesi tasarısında  2 Milyon adet üretim ve 50 Milyar $ ihracat hedefi verillmiştir, hükümet, üniversite ve sanayicilerin bu hedefe   ulaşılması için çalışması ve her türlü çabayı göstermesi Türkiyenin geleceği için  çok önemlidir.

Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Nihat Ergün’ün basın toplantısında açıkladığı ve Strateji Belgesinde yer alması beklenen konular içinde Türkiyenin kendi tasarımlarını üretmesi, yeni ve özgün teknolojilere öncülük etmesi için yeni teşvik mekanizmalarının oluşturulması öngörülmektedir. Bunun için ARGE altyapısının geliştirilmesi, nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi ve  istihdamının artırılması, yeni tasarımların geliştirilmesi için gerekli doğrulama, dayanım, yol ve çarpma, rüzgar testleri için merkezler oluşturulması belgede yer almaktadır. “Türkiye Otomotiv Sanayi Strateji Belgesi” ve 5247 sayılı kanun, sanayide fabrika alanı içine AR-GE faaliyetlerine doğrudan ve önemli destekler sağlanması için hazırlanmıştır ve 2023 e kadar yürürlükte olacaktır. Amac AR-GE ve yenilik yoluyla ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulmasıdır.

Strateji belgesinde  vurgulanan tasarım, özgün teknoloji, test merkezleri, AR GE alt yapısı gibi kavramlar nitelikli iş gücü istihdamını gerektirmektedir. Bundan önce ara eleman üzerinde durulurdu ancak tasarım ve özgün teknolojiler öne çıktığında, bilimsel ve teknik alt yapısı kuvvetli, araştırmacı, yaratıcı kimliği olan nitelikli elemanlar gerekmektedir. Sanayi Dünyası bu elemanların üniversiteler ile birlikte çalıştıkları projelerle yetişmesini arzu etmektedir. ARGE merkezlerini verimli kılacak projelerde üniversitelerin katkısı olmalıdır.

TUBİTAK verilerine göre  şimdiye kadar desteklenen TEYDEP projelerinin sayısal olarak %10’ u otomotiv ana ve yan sanayi şirketleri tarafından  hazırlanmıştır, parasal desteğin ise %30 u bu projelerde kullanılmıştır. Strateji Belgesinin gerekleri yerine getirildiğinde bu destekler çok daha fazlalaşacaktır. Üniversitelerinde kendilerini buna göre  hazırlamaları gerekir.

Şirketler  ayakta kalabilmeleri için rekabet yeteneklerini arttırmalıdırlar. Türk otomotiv yan sanayi firmalarının kendi aralarında yaşadığı rekabetten çok, Hindistan, Çin ve Doğu Avrupa ülkelerindeki rakipleri ile olan rekabet yetenekleri daha önemlidir. Bu ülkelerden gelen tehditlere karşı, rekabet öncesi stratejik işbirliği kavramı ile ortak güç birliği oluşturulmalıdır. Firmaların ortak gereksinim alanları belirlenirken yatay işbirlikleri cesaretlendirilmeli ve kümelenme oluşumlarının sağlanmalıdır.
 
Rekabet öncesi işbirliklerinin getirdigi avantajları netleştirebilmek için Kore güzel bir örnektir. Bu ülkedeki kalıpçı ve otomotiv yan sanayilerinin oluşturdukları rekabet öncesi işbirlikleri, işçilik maliyetleri yüksek olmasına rağmen, global pazarda ciddi bir bir rekabet gücüne sahip olmalarını sağlamıştır. Strateji belgesinde  rekabet öncesi işbirliklerinin geliştirilmesi, bölgelerde uzmanlık kümelenmelerinin desteklenmesi yer almaktadır. Geçtiğimiz yıllardada   kümelenmeler doğrudan ya da dolaylı olarak çeşitli kurum ve kuruluşlar tarafından desteklenmiştir.

OKUMKAP projesi Bursa ili ve cevresinde yerlesik otomotiv yan sanayi firmalarında Araştırma Teknoloji Geliştirme kültürünün oluşması ve rekabet oncesi Ar-Ge’ye dayalı küme yapılarının gerçekleşmesi ve  uluslarararası  üreticilerin  benzer yapılasmaları ile işbirliği icerisinde olmalarını  sağlayacak programlara katılmaları amacıyla oluşturulmuştur. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV), Bursa Valiligi, Uludağ Üniversitesi,   Uludağ İhracatçı Birlikleri, OSD, TAYSAD, BUSIAD, Makina Mühendisleri Odası, bu projenin tarafları olmuştur. Herhalde daha güçlü destekleyiciler bulunamazdı. Çeşitli firmalarda katılımcılar ile güzel bir ARGE alt yapısı için eğitim programı uygulanmıştır. Ancak  işbirliklerine kuşkuyla bakıldığı için, somut projeler ortaya çıkmadığı için ve tedarik zincirindeki 2. ve 3. alt yüklenicilerinin ileri tasarım ve üretim yeteneklerini henüz  kazanmadığı için beklenen  gelişme sağlanamamıştır. Ana sanayimizin bu projeleri desteklemesi, öncülük etmesi ile daha hızlı yol alacağımızı sanıyorum.

Ülkemizin geleceğini şekillendirecek bu büyük hedefe katkısı olacağına inandığım beşincisi yapılan ve Bursa’nın bir otomotiv merkezi olduğunu perçinleyen Otomotiv Teknolojileri Kongresi OTEKON 2010 nun başarılı geçmesini diliyorum.

Oya Coşkunöz Yöney
BUSİAD Başkan Yardımcısı
Coşkunöz Holding  Yönetim Kurulu Üyesi